Η ιστορία τους, τα καταναγκαστικά έργα στην Αυστρία και ο Σταυρός που αφιέρωσαν στους Αγίους Αναργύρους

Το 1944-45, στο πιο βαθύ σκοτάδι της κατοχικής καταχνιάς και λίγο πριν από την αυγή της ελευθερίας, η Γκεστάπο συνέλαβε 29 Αρχαιοκορίνθιους και τους έστειλε για καταναγκαστική εργασία σε χυτήρια μετάλλων των Ναζί, στην Αυστρία.

Στις αποσκευές τους οι 29 είχαν έναν Σταυρό και φεύγοντας από την Κόρινθο έκαναν τάμα να τον δωρίσουν στους Αγίους Αναργύρους, αν κατάφερναν να επιστρέψουν. Πάνω στον σταυρό είχαν χαράξει τα ονόματά τους, σε ανάμνηση των μαρτυρίων τους.

Από τους 29 επέστρεψαν οι 28. Ένας από αυτούς, ο Φάνης Κεφάλας, δεν επέστρεψε ποτέ, αλλά ούτε και έμαθε ποτέ κανείς ποια ήταν η τύχη του.

80 χρόνια μετά, ο Δήμος Κορινθίων, με σεβασμό στην ιστορική μνήμη και ικανοποιώντας το αίτημα της τοπικής κοινωνίας δημιουργεί στην Αρχαία Κόρινθο ένα αναθηματικό μνημείο, με τα ονόματα των 29 συμπολιτών μας, δηλαδή των:

1. Βενετσάνου Αναστάσιου,
2. Γιαμπουράνη Αναστάσιου,
3. Γεώργα Κονδύλη – Αικατερίνης,
4. Δημάκου Ευάγγελου,
5. Κονδύλη Γεώργιου του Μιχαήλ,
6. Κόντη Παύλου,
7. Κριεμπάρδη Κωνσταντίνου,
8. Λύκου Αθανάσιου,
9. Μήτρου Γεώργιου,
10. Μήτρου Δημήτριου,
11. Μαρινού Γεώργιου,
12. Μεταξά Ιωάννη,
13. Μπλάνου Γεώργιου,
14. Μπακαλή Νικόλαου,
15. Μακρή – Σταμάτη Αγγελικής,
16. Νέζη Αναστάσιου,
17. Νώτη Γεώργιου,
18. Παπαϊωάννου Ευάγγελου,
19. Πίτσου Αναστάσιου,
20. Πίτσου Παναγιώτη,
21. Ρουμελιώτη Κωνσταντίνου,
22. Σαραμαντή Κωνσταντίνου,
23. Σούκουλη Βασίλειου,
24. Σούκουλη Δημήτρη,
25. Στάρφα Αναστάσιου,
26. Στάρφα Γεώργιου,
27. Στάρφα Νικήτα,
28. Τσιμπούρη Ευάγγελου,
29. Κεφάλα Φάνη (Δεν επέστρεψε).

Τα εγκαίνιά του μνημείου θα γίνουν την Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2025, ανήμερα της μεγάλης γιορτής του Σταυρού, στις 11.30 το πρωί στο παλιό Ηρώο (στην οδό Κυψέλου).